İl Sağlık Müdürü Opr. Dr. Ahmet Bal, Hanta Virüs ve korunma yolları konusunda bilgilendirme yaptı.
“Hantaan yada hanta” virüs olarak adlandırılan etken Bunyaviridae grubunda yer alan tek sarmallı bir RNA virüsüdür. İlk olarak 1976 yılında Kore’de izole edilmiş ve Seul virüsü olarak adlandırılmıştır. Hanta virüs insanlarda böbrek tutulumu ile seyreden dolaşım ve solunum sistemini etkileyen farklı klinik tablolara neden olmaktadır. Hastalık değişik bölgelerde, farklı klinik formlar ve tablolarla seyreder. Hanta virüs’ün doğadaki başlıca kaynağı kemiricilerdir (özellikle fareler). Etken, hayvanların vücutlarında hastalığı neden olmadan uzun süre kalmaktadır. Virüsü taşıyan hayvanların idrarlarında virüs bir seneye kadar saptanabilmektedir. İnsanlara bulaş, virüsü taşıyan hayvanların ısırması (salya, tükürük) veya idrar (sulara bulaşması yoluyla) ve tükrük gibi çıkartıların deri ve mukozalardan girmesi (enfekte materyalin batması vb.) ile olabilir. Tükrük, idrar gibi maddelerle enfekte olmuş havadaki partiküllerin solunması ile de hastalık bulaşabilmektedir. Yapılan epidemiyolojik araştırmalar bulaşın daha çok solunum yolu ile olduğunu göstermektedir. Hastalık 20-50 yaş grubunda daha çok erkeklerde ve sıklıkla ilkbahar ve sonbahar aylarında görülmektedir. Çiftçiler, askerler, liman işçileri gibi kemiricilerle teması yüksek olan şahıslarda daha sık görülmektedir. Hanta virüs laboratuar enfeksiyonlarına da yol açabilmektedir. Hanta virüs enfeksiyonlarında Andes virüsü haricinde insandan insana geçiş yoktur.
Hastalığın Belirtileri
Hantavirüs enfeksiyonları damar çeperlerinin hasar gördüğü viral bir hastalıktır. Damar geçirgenliğinin artması ve trombositopeni sonucu hemorajik (kanamalı) belirtilerle seyredebilir. Hipertansiyona, akciğer ödemi, böbrek yetmezliği ve şoka kadar gidebilen ölümcül bir tabloya yol açabilir.
Erken belirtiler: Yorgunluk, ateş, kalça, sırt, omuz gibi büyük kas gruplarında ağrıyı içerir. Ayrıca baş ağrısı, baş dönmesi, karın ağrısı, ishal, kusma, bulantı gibi belirtiler görülebilir.
Geç belirtiler: Hastalığın başlangıcından 4-10 gün sonra, Hantavirüs Pulmoner Sendromu tablosu gelişir. Akciğer ödemi ve buna bağlı olarak öksürük, nefes darlığı gibi geç bulguları görülür. Hantavirüs Pulmoner Sendromu tablosu gelişmişse, Oliguri (idrar miktarında azalma) ve böbrek yetmezliği gelişir.
Nadiren kulak ağrısı, boğaz ağrısı gibi belirtiler de görülebilir.
Tedavi
Hantavirus enfeksiyonun, corona virüs gibi şu an için aşısı veya özel bir tedavisi yoktur. Hastanın hayati fonksiyonları desteklenmelidir.
Korunma
- Hanta virüs enfeksiyonun önlenmesinde en önemli konu, yerleşim yerleri çevresinde kemiricilerin kontrolüdür.
- Evlerde evcil hayvan olarak fare yada benzeri kemirgenler beslenmemelidir.
- Evde kedi besleyenler için eğer kedi enfekte olmuş bir kemirgeni, fareyi yemişse konut içerisinde hastalık etkenini taşıyabilir ve çeşitli sekresyon ve çıkartıları ile enfeksiyonu insanlara bulaştırabilir olduğu akılda tutulmalıdır.
- Evlerde genel olarak farelere yönelik önlemler (yiyeceklerin kapalı kaplarda saklanması, farelerin yerleşebileceği boşlukların tamiri, genel hijyen kurallarına uyulması) alınmalıdır.
- Kemirgenlerin yaşadığı ortamlarda çalışanlar eldiven ve maske takılması, dezenfektan kullanılmalıdır Kapı ve pencerelere sineklik konulmalı, çöp konteynırlarının kapakları sürekli kapalı tutulmalıdır.
- Kemirgenlerin yaşam alanı olan rögar kapakları tamir edilmelidir.
- Depolarda fare gibi kemirgenlere yaşam alanı olabilecek gereksiz eşya saklanmamalı, hijyen tedbirlerine özen gösterilmelidir.
- Bulaşma şüphesi varsa ilk olarak vücudunuzun bu virüsle temas etme ihtimali olan kısmını dezenfekte edip en kısa zamanda doktora başvurmalısınız.
- Farenin yaşadığını tahmin ettiğiniz alanları eğer kullanıyorsanız, karıştırmadan (süpürmeden, kurcalamadan) alan deterjanlı su ile yıkanmalıdır.
- Fare veya herhangi bir kemirgenin leşlerinin bulunduğu bir alanda bulunmak zorundaysanız eldiven ve maske kullanarak alan karıştırılmadan çamaşır suyu ile dezenfekte edilmelidir.
İlimizde 2009-2017 Eylül arasında 31 hastamızda Hantavirüs pozitif olarak saptanmış, takip ve tedavisi devam eden hastalarımızdan 4 kişi yaşamını yitirmiştir. Hantavirüs enfeksiyonu ile mücadele konusunda Müdürlüğümüz eğitim çalışmaları devam etmektedir.
YILLARA GÖRE HANTAVİRÜS POZİTİF DAĞILIMI
2009 yılı : 2 + hasta
2010 yılı : 3 + hasta
2011 yılı : 5 + hasta
2012 yılı : 3 + hasta
2013 yılı : 3 + hasta
2014 yılı : 3 + hasta
2015 yılı : 0 hasta
2016 yılı : 5 + hasta
2017 yılı : 7 + hasta
KAYNAK: https://giresunism.saglik.gov.tr/TR,33833/hanta-virus-enfeksiyonu.html
